Αν και παρατηρούνται κοινά χαρακτηριστικά στα παιδιά που εμφανίζουν Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές, ο βαθμός σοβαρότητας των συμπτωμάτων είναι διαφορετικός από παιδί σε παιδί. Μερικά παιδιά παρουσιάζουν σοβαρές δυσκολίες προσαρμογής στην καθημερινή ζωή, ενώ άλλα ανταποκρίνονται σε ικανοποιητικό βαθμό. Σε γενικές γραμμές τα χαρακτηριστικά που παρατηρούνται αφορούν:

Διαταραχή στην ανάπτυξη της κοινωνικότητας

Τα παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές παρουσιάζουν δυσκολίες στην κατανόηση των κοινωνικών σχέσεων. Συγκεκριμένα, προτιμούν να αποφεύγουν την βλεμματική επαφή (συχνά αποφεύγουν να κοιτούν τους ανθρώπους στα μάτια) καθώς και να απομονώνονται από τον γύρω κόσμο. Επίσης, παρουσιάζουν δυσκολία στη δημιουργία σχέσεων με συνομήλικα παιδιά και δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα συναισθήματα των άλλων. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου αποζητά τον ενήλικα αλλά κυρίως αν θέλει τη σωματική επαφή ή επειδή τον χρειάζεται ως μέσο ικανοποίησης άλλων αναγκών (π.χ. να του δώσει ένα παιχνίδι που δε φτάνει). Χαρακτηριστικές συμπεριφορές που εντοπίζονται από τη βρεφική και παιδική ηλικία είναι η αποφυγή της βλεμματικής επαφής, ενώ το βλέμμα τους φαίνεται κενό και η απουσία μίμησης των κινήσεων και εκφράσεων των γονιών του.

Ορισμένα παιδιά δέχονται παθητικά την κοινωνική επαφή και δείχνουν κάποιου βαθμού ευχαρίστηση, αλλά δεν προσεγγίζουν τους άλλους αυθόρμητα και η αλληλεπίδραση είναι φτωχή. Από την άλλη υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που προσεγγίζουν τους άλλους αυθόρμητα αλλά με ένα τρόπο παράξενο, ακατάλληλο στερεοτυπικά επαναλαμβανόμενο. Στα υψηλής λειτουργικότητας άτομα η διαταραχή εκδηλώνεται με έναν ιδιόμορφο τύπο αλληλεπίδρασης που φαίνεται ιδιαίτερα «εγωκεντρικός» και άκαμπτος.

Διαταραχή στην επικοινωνία

Τα παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές παρουσιάζουν δυσκολίες στην κατανόηση και τη χρήση κάθε μορφής επικοινωνίας, λεκτικής και μη-λεκτικής. Η επικοινωνία έχει την αίσθηση μίας τυπικής διαδικασίας την οποία δεν απολαμβάνουν. Χαρακτηριστική συμπεριφορά της παιδικής ηλικίας είναι ότι συνήθως δεν ανταποκρίνονται γυρνώντας να σε κοιτάξουν, όταν τα φωνάξεις με το όνομά τους. Επίσης, πριν ακόμα την ανάπτυξη της ομιλίας δεν τραβούν την προσοχή των γονιών τους δείχνοντας με το δάχτυλο, καθώς φαίνεται να μην κατανοούν ότι αν δείξουν κάτι τότε θα το πάρουν και γι αυτό δεν αναπτύσσουν αυτή τη συμπεριφορά. Η κατανόησή τους συνήθως περιορίζεται στις περιοχές που έχουν αναπτύξει κάποιο ενδιαφέρον και είναι κυριολεκτική. Δεν αναπτύσσεται συνήθως η συμβολική πτυχή του λόγου. Επιπλέον δυσκολεύονται, ακόμα και στην κατανόηση μη λεκτικών πληροφοριών που μεταδίδονται με χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου, στάση σώματος και τόνο φωνής.

Ο λόγος εξελίσσεται αργά και σε κάποιες περιπτώσεις δεν αναπτύσσεται καθόλου. Εάν τελικά αναπτυχθεί, η έκφραση του λόγου μπορεί να έχει παράδοξες μορφές ή να γίνεται ασυνήθιστη χρήση των λέξεων χωρίς κάποια σύνδεση με την κανονική τους σημασία. Συνήθεις δυσκολίες είναι η κυριολεκτική κατανόηση και χρήση της γλώσσας, η άμεση και η καθυστερημένη ηχολαλία (μονότονη επανάληψη λέξεων ή φράσεων), η σύγχυση στη χρήση αντωνυμιών, προθέσεων και προσώπων, η σύγχυση λέξεων με παρόμοιο ήχο ή νόημα, η επαναλαμβανόμενη, στερεοτυπική, άκαμπτη χρήση λέξεων, φράσεων και ερωτήσεων, ο φτωχός έλεγχος έντασης και τόνου φωνής.

Περιορισμένες δραστηριότητες και ενδιαφέροντα

Τα παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές έχουν φαντασία, αλλά αυτή διαφοροποιείται ποιοτικά και ποσοτικά. Η ανάγκη για οργάνωση, διατήρηση της σταθερότητας και το συχνά φτωχό ρεπερτόριο των καθημερινών δραστηριοτήτων (ρουτίνες) λειτουργούν αγχολυτικά για τα παιδιά και οδηγούν σε τελετουργίες και εμμονική ενασχόληση με αντικείμενα και πράξεις. Προσκολλούνται σε αντικείμενα ή στριφογύρισμα αντικειμένων καθώς και σε επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος. Τα παιδιά με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές χαρακτηρίζονται από δυσκολία στην ανάπτυξη της ευελιξίας στη σκέψη, που τα οδηγεί σε τελετουργικές συμπεριφορές (εμμονή σε ρουτίνες ή θέματα ενδιαφέροντος). Χαρακτηριστική συνέπεια αυτής της ακαμψίας είναι το γεγονός ότι συνήθως δεν μπορούν να μεταφέρουν αυθόρμητα αυτά που μαθαίνουν σε μία συνθήκη (π.χ. μαθαίνει στο δωμάτιό του να ζητά νερό) σε μία άλλη συνθήκη (π.χ. στο σαλόνι, ή σε ένα άλλο σπίτι). Τυχόν αλλαγή στις ρουτίνες προκαλεί αναστάτωση.

Τα χαρακτηριστικά των παιδιών που έχουν υψηλή λειτουργικότητα είναι τα έμμονα ενδιαφέροντα και η εμμονική ενασχόληση μαζί τους (π.χ. είδη τρένων, αεροπλάνων, δεινοσαύρων, επαναλαμβανόμενη θεματολογία στις ζωγραφιές και στα θέματα συζήτησης). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρουσιάζονται νησίδες ικανοτήτων, δηλαδή εκπληκτικές δεξιότητες σε συγκεκριμένους τομείς (π.χ. μουσική, μαθηματικοί υπολογισμοί, απομνημόνευση). Τα παιδιά με πιο σημαντικές δυσκολίες παρουσιάζουν στερεοτυπικές και επαναλαμβανόμενες κινήσεις και ενέργειες, ανικανότητα να αναπτύξουν συμβολικό παιχνίδι (δηλ. αναπαράσταση μέσω αντικειμένων) και δεν ενδιαφέρονται να παίξουν με άλλα παιδιά ή ενήλικες, ενώ έχουν την τάση να προσέχουν μικρές λεπτομέρειες παιχνιδιών ή αντικειμένων του περιβάλλοντός τους.